گـوهر چیست؟
به طور ،کلی گوهر را چنین تعریف میکنند:
هر کانیای که به سبب زیبایی، ماندگاری یا کم یابی گرانبها باشد
و برای ساختن زیور آلات شخصی به کار رود، و با تغییر شکلش معمولاً با تراش و صیقل به نوعی زیباترش کنند. در تعریفی وسیع تر، تعداد کمی از سنگها مثل اُبسیدین و چند ماده آلی مثل کهربا یا صمغ سنگواره شده هم در زمره ی گوهرها قرار میگیرند اما اکثر قریب به اتفاق گوهرها بلورهای تراش خورده کانیها هستند. نه فلزهای گرانبها و نه چیزهایی که از کانیها تراشیده شدهاند اما در نقش آرایهای شخصی به کار نمیروند مثل تندیس، پیاله یا جام را جزو گوهرها قلمداد نمی کنیم.
زیبایی:
اولین کیفیت ضروری برای گوهر زیبایی است.
زیبایی کیفیتی ذهنی است؛ ممکن است گروهی بازی نور و رنگ گوهری را بستایند و گروهی دیگر شیفتهی تراشهای ظریفش شوند. گوهرها با ترکیبهای کمابیش بی پایان رنگ و شکل و فروغ یا بازینور میتوانند سبکهای زیبایی شناختی گوناگونی بیافرینند.
کمیابى:
گوهرها به چند علت ممکن است کمیاب باشند گاهی خود مادهی گوهر ساز کمیاب است مثل زمرد. گاهی هم خود ماده کم یاب نیست اما نمونههایی از آن رنگ یا شفافیتی استثنایی دارند. نمونه های تراش خوردهی بعضی از سنگهای بسیار نرم یا شکننده کمیاب ،هستند چون فقط گوهرتراشهای کارکشته میتوانند چنین نمونههایی را بسازند.
ماندگاری:
سختی یا استحکام گوهر هم کیفیتی مطلوب است و نشان از ارزش ماندگارش دارد. برای طولانی تر کردن عمر بعضی از گوهرها باید مراقبشان باشیم گوهرهایی هم سراغ داریم که در برابر تراش و خراش مقاوم هستند اما اگر زیاد در معرض نور مستقیم بمانند رنگ میبازند. خشکی محیط میتواند باعث ترک خوردن بعضی گوهرها شود و گوهرهایی هم هستند که در برابر اسید آسیب پذیرند.
ملاحظات دیگر:
گاهی مطلوبیت یک گوهر به عواملی جز زیبایی، کمیابی یا ماندگاری وابسته است بعضی ،گوهرها مثلا آنهایی که روی تاجهای سلطنتی نصب شدهاند، نماد قدرت هستند و گاهی هم گوهری به سبب سرگذشتش یا شرایط ساختش پرآوازه میشود همچنین ممکن است گوهری به سبب پیوندش با طالع بینی و امرقدسی، تداعیهای زمین شناختی یا مد روز بودنش پرمشتری
باشد.
گوهرهای مصنوعی:
گوهرهای مصنوعی از نظر فیزیکی شیمیایی و ظاهری شبیه کانیهای طبیعی هستند اما در آزمایشگاه ساخته میشوند. دو روش اصلی برای ساخت چنین گوهرهایی داریم گداختن یا
حل کردن در روش گداخت ماده ای گردشده را که همتای شیمیایی کانیهای طبیعی است در دمای بالا ذوب میکنند و بعد کاری میکنند که به شکلی بلورین جامد شود. در روش دوم مجموعهای از چند کانی را باز هم به کمک دمای بالا در حلالی که مخلوط چند مادهی مختلف است حل میکنند و بعد کاری میکنند تا محلول به شکل بلورین ته نشین شود. در هر دو روش، وقتی دما را پایین بیاورند بلورهایی حول بذر بلور شکل می گیرند.