کانی چیست؟
کانیها موادی هستند که سنگهای زمین را میسازند. هر کانی ترکیب شیمیایی و ساختار اتمی درونی خاص خودش را دارد در واقع کانیها را بر اساس عناصر شیمیایی سازنده و ساختار اتمی بلورهایشان میشناسیم.
کانی ها معمولا در فرایندهای غیر آلی ساخته میشوند. هرچند بعضی از مواد محصول فرایندهای آلی را هم جزو کانیها قلمداد میکنیم. مثل هیدرُکسی‌آپاتیت که در دندان‌ها و استخوان‌ها شکل میگیرد.موادی مثل اپال و شیشه هم هستند که ظاهر، ترکیب شیمیایی و فرایند
شکل گیریشان به کانیها شباهت دارد.اما آرایش درونی منظم کانیها را ندارند و بنابراین بلورین به نظر نمیرسند؛ چنین موادی را کانی نما می‌نامیم.
چند کانی اندک از تک عنصری شیمیایی ساخته شده‌اند. این کانیها شامل طلا، نقره و الماس میشوند و آنها را عناصر خالص می نامیم. اما بیش کانیها ترکیبهای شیمیایی دو یا چند عنصر .هستند از میان بیش از ۵۱۰۰ کانی شناخته شده حدود ۱۰۰کانی فراوان هستند.
طبقه‌بندی کانیها (قسمت نخست)
کانیها را بر اساس ترکیب شیمیایی آنها گروه بندی میکنیم. هر ترکیب کانی اتمها یا گروه هایی اتمی با بار مثبت و منفی دارد: اتمهای حامل بار منفی الکتریکی تعیین میکنند که کانی در کدام گروه شیمیایی قرار میگیرد بزرگترین گروه کانیها سیلیکات‌ها هستند که بر اساس ساختارهای شیمیایی متفاوتشان به گروه‌های زیر تقسیم میشوند:
عناصر خالص:
کانی‌های ساخته شده از اتمهای عنصری واحد را عناصر خالص می نامیم. فراوان ترین عناصرخالص فلزهایی مثل مس، آهن، نقره طلا و پلاتین هستند و نافلزهایی مثل گوگرد و کربن به شکل گرافیت و الماس. چند عنصر خالص دیگر هم در مقادیر اندک وجود دارند که اغلب آنها را کنار دیگر عناصر خالص می یابیم.
هاليدها:
محصول ترکیب فلزهای مختلف با یکی از عناصر هالوژنی رایج مثل فلور، کلر برم یا یُد هستند. سه نوع هالید میشناسیم:
هالیدهای ساده، ترکیبهای هالیدی، و هالیدهای اُکسی‌هیدرُکسی. همه ی هالیدها نرم هستند و بنابراین، جز فلوریت، گوهرهای اندکی میسازند.
کربناتها:
کانی های گروه کربناتها یک اتم کربن در مرکز مثلثی از اتمهای اکسیژن دارند؛ آرایشی که نوعی تقارن مثلثی به آنها می‌دهد، سنگ‌هایی زینتی مثل کریسُکُلا، کلسیت، اسمیتسنیت و مالاکیت جز کربناتها هستند.
