ویژگیهای ظاهری گوهرها
چگونگی تراکنش گوهر با نور هسته اصلی ماهیتش است نور منبع زیبایی رنگ
و درخشش گوهر است و همچنین ابزاری سودمند برای شناسایی ،گوهرها چون هر سنگ ویژگیهای نوری خاص خودش را دارد. برای مثال، دهها گوهر سرخ رنگ وجود دارند و در هر کدام از آنها ممکن است درجه های بسیار گوناگونی از رنگ سرخ را ببینیم همهی این ویژگیها راهی برای شناسایی گوهرها هستند، هرچند هیچ خصوصیتی به تنهایی برای تشخیص نوع گوهر کافی نیست. بعضی از ویژگیها مثل ،جلا مقوله هایی ذهنی هستند و بعضی دیگر مثل ضریب شکست کانی عینی گوهرشناسان برای شناسایی گوهرها از چند روش و ابزار مختلف کمک می.گیرند با بررسی یکی از ویژگیهای نوری سنگ یا همه ی آنها می فهمیم که چگونه نور را می پراکند خم میکند و باز می تاباند. گاهی فقط یکی از اینه برای تشخیص هویت گوهر کافی است اما در موارد دیگر باید ترکیبی پیچیده و ویژگیهای فیزیکی و نوری را بررسی کنیم.
گونه های نوری:
هر گوهر مجموعه ی بزرگی از خصوصیات ،نوری هم از نظر رنگ و هم از نظر ،شفافیت دارد گوهرشناس برای تشخیص نوع گوهر باید این خصوصیات و همچنین ضریب شکست چگالی ،نسبی سختی جلا و رنگهای گوهر را در نظر بگیرد.
رنگ
یکی از مطلوبترین کیفیتهای گوهرها زیبایی است و بخش بزرگی از این زیبایی به رنگ سنگ مربوط می.شود رنگ هر گوهر محصول جذب نور درون بلورهایش دو نوع یا شکست نور تغییر مسیرش هنگام برخورد به آن است. نور سفید از چندین گران به رنگ تشکیل شده است و وقتی یک یا چند رنگ این نور جذب میشوند باقی نوری که از گوهر میگذرد رنگی جلوه می.کند گاهی وجود رگههایی از بعضی عناصر در سنگ باعث جذب شدن طول موجهایی مشخص میشوند و گاهی هم بخشی از ساختار شیمیایی گوهر گوهرهای ویژه رنگ گوهرهای ویژه رنگ آنهایی هستند که گاهی آنها را «خودرنگ» می نامیم و رنگشان محصول ترکیب شیمیایی آنهاست رد کرسیت نوعی کربنات منگنز است که به سبب منگتزش به صورت طبیعی رنگی بین صورتی تا قرمز دارد زیر جد هم نوعی سیلیکات منیزیم و آهن است که چون آهن دارد سبزرنگ است.
گوهرهای چندرنگ گوهرهایی که یک قطعه از آنها چند رنگ مختلف دارد را چندرنگ می نامیم. آنهایی که دو رنگ دارند را گوهرهای دورنگ می نامیم و آنهایی را که سه رنگ دارند گوهرهای سه رنگ در موارد نادر در یک قطعه ده رنگ یا بیشتر هم میبینیم. تغییر رنگ ممکن است ناگهانی یا تدریجی باشد. چندرنگی اغلب محصول تغییر نوع ماده ای است که بلور در آن تشکیل شده است.گوهرهای دیگر رنگ گوهرهای دیگررنگ آنهایی هستند که رنگشان محصول وجود ردی از عناصر دیگر در ساختارشان است. آمیتیست و یاقوت نمونههایی از چنین گوهرهایی هستند آمیتیست نوعی کوارتز بیرنگ است که وجود ردی از آهن ارغوانیش میکند و یاقوت هم نوعی کراندوم است که به سبب وجود رگه هایی از کرم رنگی شده است.
گوهرهای بیش رنگ وقتی نور سفید از گوهری می،گذرد رنگهای مختلفش در جهت های مختلف جذب می.شوند در نتیجه گاهی وقتی از زاویههای متفاوت به یک سنگ نگاه میکنیم این ویژگی را بیش رنگی مینامیم و در تشخیص جهت مناسب تراش رنگهای متفاوتی می بینیم. سنگ خیلی کمکمان میکند
جلا
جلا یعنی ظاهر کلی سطح گوهر در نور بازتابیده دو نوع اصلی جلا داریم فلزی و غیر فلزی فلزهای گران بها جلای فلزی دارند و گوهرها به استثنای چند مورد معدود مثل هماتیت و پیریت جلای غیر فلزی جلای گوهرها انواع گوناگونی دارد شیشه ،مانند ،مومی ،مرواریدی ابریشمی، صمغی ،روغنی ،خاکی، فلزی و الماسی جلای الماسی گوهرهایی که درخشش و فروغشان خارق العاده به نظر میرسد جلای الماسی دارند چنین جلایی کمابیش نادر است و آن را فقط در الماس بعضی از زیر کنها و تعداد بسیار
ضریب شکست
وقتی نور از درون گوهری شفاف می گذرد، سرعت و مسیر حرکتش تغییر می کند. این پدیده را یعنی مقدار شکست شکست نور مینامیم ضریب تغییر سرعت نور هنگامی که از هوا وارد گوهر میشود از تغییر مسیر یا خمش نور میتوانیم برای محاسبه ضریب شکستش کمک بگیریم بالا بودن ضریب شکست الماس باعث میشود وقتی حرکتش میدهیم بارقه هایی از نور «تلالو» ببینیم هر چه پاشش نور سفید بیشتر باشد، تلالو گوهر هم بیشتر میشود
شکست دوگانه کانیهایی که دستگاه مکعبی دارند نور را در همه ی جهتها به صورت برابر خم میکنند اما انواع دیگر دستگاههای بلورین نور را در دو جهت خم میک کنند چون نوع دستگاه باعث میشود نور در دو زاویهی متفاوت خم .شود. این پدیده را شکست دوگانه می نامیم.
طیف سنجی
طیف سنجی یعنی مطالعه ی انتشار نور بسته به طول موجش برای اندازه گیری طول موج نور هنگام عبورش از گوهر از دستگاهی به نام طیف سنج استفاده میکنیم طیف سنج شکاف کوچکی دارد که نور از درون آن میگذرد وقتی گوهر را میان منبع نور و این شکاف بگذاریم طیفی نوری پدیدار میشد. نوارهای تیره محل جذب طول موجهای مشخصی از نور را نشان می دهند. این نوارها در هر عنصر منحصر به فرد هستند و در نتیجه میتوانیم با استفاده از آنها ترکیب شیمیایی گوهر را تشخیص دهیم
طیفها ترکیب سادی یاقوت باعث میشود فقط چند نوار با خط تیره رنگ در طیفش ببینیم اما طيف الماندین خط های متعددی دارد چون ترکیبش پیچیده است شیشه هم فقط از دو عنصر تشکیل شده است بنابراین در طبقش فقط دو ناحیه ی جذب نور میبینیم.