گنجینه های زمین
گوهرها و فلزهای گرانبها که در طول تاریخ انسانی برای ساخت زیورآلات یا برای دادوستد به‌کار رفته اند دردل سنگها و صخره های پیرامونمان پدید می‌آیند. خیلی از آنها در آغاز بلورهایی از کانیها هستند که در نتیجه ی دگرگونی‌های زمین شناختی هزاران ساله شکل گرفته اند این بلورها را از دل زمین بیرون می کشند، بُرش می زنند، می‌تراشند و صیقلی میکنند تا از آنها در ساخت زیور آلات یا دیگر اقلام تزئینی استفاده میکنند.
جواهرات آلی منشا زیستی دارند.
مثلا مرواریدها را صدف‌های چروک میسازند و کهربا هم نوعی صمغ سنگواره شده‌ی درخت است. ارزش مادی و معنوی این مواد گرانبها گاهی از جامعه‌ای به جامعه ی دیگر تغییر میکند. برای مثال در بعضی فرهنگها ارزش یشم سبز از طلا هم بیشتر است.در اروپا یاقوت سرخ از گران بهاترین گوهرها است و مثلاً یاقوت طلوع ۲۵.۶ قیراطی انگشتری که کارتیه ساخته بود در سال ۲۰۱۵ به قیمت حدود ۳۰ میلیون دلار فروخته شد.
بیشتر گوهرها بلورهای تراش خورده کانی هستند. کانی یعنی جامدی طبیعی باترکیب شیمیایی ویژه و ساختار بلورین متمایز .هر کانی بر اساس این دو معیار نامی یگانه دارد. با تغییر هر یک از این دو کانی بهمتفاوتی با نامی متفاوت تبدیل می‌شود.
سنگهای زمین محصول انباشته شدن طبیعی یک یا چند کانی هستند گرچه سنگهای کم شماری هم وجود دارند که از مواد آلی مثل گیاهان فاسد شده منبع زغال ساخته شده اند.
شکل گیری سنگها کانیها و گوهرها
سنگها و کانیها در چرخه ی سنگ ساخته می.شوند همه ی سنگها در آغاز آذرین هستند. با گذشت زمان در اثر ذوب ،دوباره فرسایش یا دگرگونی تغییر می.کنند هوازدگی و فرسایش به شکل گیری سنگهای رسوبی میانجامد و این سنگها وقتی در معرض فشار با دمای بالا قرار میگیرند ممکن است به سنگهای دگرگونی تبدیل شوند.
گوهرهای کانی را مستقیم از سنگهایی که در آنها شکل گرفته اند استخراج میکنند
الماس، تانزانیت ،یاقوت ،کیانیت سلستین ،زمرد تورمالین و آکوامارین نمونه هایی از این سنگها هستند. انواع دیگری از گوهرها هم در اثر هوازدگی از دل سنگهای سازندشان
بیرون میزنند و میتوانیم آنها را از مواد رسوبی انباشته شده در بستر رودها بیابیم توپان سنگها و کانیها در چرخه ی سنگ ساخته میشوند همه ی سنگها در آغاز آذرین هستند.
بلور یعنی جامدی که اتمهای سازندهاش آرایشی با الگوی مشخص تکرار شونده و سه بعدی دارند وقتی این الگوهای درونی مجموعه ای از سطوح تخت بیرونی با آرایش هندسی میسازند بلورهایی مثل رد کرسیت بالا شکل میگیرند.
عناصر خالص عناصری شیمیایی هستند که بدون ترکیب شدن با عناصر دیگر در طبیعت وجود دارند مثل طلا، نقره و الماس (کربن) به استثنای طلا و پلاتین بیشتر فلزها را از کانیهایی که آنها را درونشان جای داده اند استخراج می کنیم.