نادرشاه افشار (۲۸ محرم ۱۱۰۰ ه.ق – ۱۱ جمادیالثّانی ۱۱۶۰ ه.ق) پایهگذار دودمان افشار است که از ۱۱۴۸ تا ۱۱۶۰ ه.ق بهعنوان شاه ایران حکومت کرد. بیرون راندن افغانهای هوتکی، عثمانو روسها از کشور، بازپسگیری سرزمینهای از دست رفته و یکپارچهسازی ایران، فتح دهلی، ترکستان و جنگهای پیروزمندانهٔ نادرشاه سبب شهرت بسیار او شد. از او با عناوینی مانند ناپلئونِ شرق یا ناپلئونِ ایران و آخرین فاتحِ بزرگِ آسیای میانه یاد شدهاست.
نادر در آغازِ جوانی، نزد حاکمِ اَبیوَرد، باباعلی بیک کوسه احمدلو به خدمت مشغول شد. در هرجومرجِ ناشی از هجومِ افغانها به ایران، نادر به خدمتِ مَلِک محمود سیستانی درآمد که مشهد را تصرف کرده بود. پس از دسیسههای گوناگون با سردارانِ ترکمانِ افشار و جَلایِر، نادر گروه خویش از مهاجمان را تشکیل داد و در اتحاد با کُردهای چَمَشْگَزَک در خَبوشان، بر سر کنترلِ مالکیتِ مشهد با ملک محمود به رقابت پرداخت و او را شکست داد. نقش وی در سرکوبِ ملک محمود سیستانی، او را مورد توجهِ تهماسب دوم قرار داد و در سال ۱۱۳۹ ه.ق/۱۷۲۶ م، نادر و نیروی ۲٬۰۰۰ نفریَش را به خدمت گرفت. پس از مدتی، نادر به «قورچیباشی» (فرمانده گارد) منصوب شد و مقامِ «تهماسبقلی» (پیشکارِ تهماسب) را بهعهده گرفت. اعتبارِ وی پیوسته افزایش یافت زیرا سپاهِ تهماسب را به پیروزیهای فراوانی رساند.
نادر در ۲۹ سپتامبر ۱۷۲۹ م به پیروزی بر افغانهای غِل زایی به رهبریِ اشرفِ افغان در مهماندوست دست یافت. با حضورِ نادر در کنترلِ واقعیِ امور، تهماسب نهایتاً در دسامبر ۱۷۲۹ م در اصفهان مستقر شد و حکومت افغانها در ایران به پایان رسید. وی در طی بهار و تابستان ۱۷۳۰ م، قلمروهای زیادی را از عثمانی بازپس گرفت. پس از انعقاد عهدنامهٔ صلح میان تهماسب و سلطان محمود یکم، تهماسب را از سلطنت خلع و فرزندِ هشتماههٔ تهماسب — که نام سلطنتیِ عباس سوم به او داده شد — جانشین کرد و خود وکیلُالدّوله و نایبُالسَّلطَنه ایران شد. نادر، کرمانشاه که توسط عثمانی تسخیر شده بود را بازپس گرفت و در دسامبر ۱۷۳۳ م با احمد پاشا پیمانِ جدیدی را برای بازگرداندنِ مفادِ عهدنامهٔ ذهاب (۱۰۴۹ ه.ق/۱۶۳۹ م) امضا کرد. سلسلهٔ دیگری از نبردهای عثمانی و ایران در قفقاز و تصرفِ گنجه توسط نادر، که در محاصرهٔ مهندسان روسی قرار گرفتند، دنبال شد. در اواخرِ سالِ ۱۷۳۵ م، نادر احساس کرد به اعتبارِ کافی دست یافته که خود تاج و تخت را بهدست گیرد. او در ژانویهٔ ۱۷۳۶ م افراد عالیرتبه از سراسرِ قلمرو صفویه را در دشتِ مُغان گردآورد و این مجمع، نادر را به پادشاهیِ ایران برگزیدند.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.