سنگ یمانی ، عقیق سلیمانی و دیگران
جوزفی کانلی پزشک قرن هجدهم میلادی معتقد بود عقیق سبز اشباح و کابوس های شبانه را دور میکند!
سنگ یمانی نوعی کوارتز فشرده است که یا ریز بلور هستند در اندازه میکروسکوپی یا نهفته بلور که با میکروسکوپ های عادی نوری دیده نمی شوند. این سنگ در حفره‌ها و شکاف‌ها پدید می آیند وقتی که با آب سرد سرشار از سیلیکا در سنگ‌ها، مخصوصا سنگ‌های آتش فشانی رخنه کند.
- سنگ یمانی نسباتا پر حفره است و اغلب این سنگ‌ها رنگ می‌شوند. سنگ یمانی خالص سفید رنگ است اما اگر رگه هایی از عناصر دیگر یا آخال‌هایی میکروسکوپی از کانی‌های دیگر در آن باشند به رنگ‌های مختلف در می‌آید.
- خیلی از این گونه های رنگی نام مخصوص خودشان را دارند و هزاران سال است برای گوهر سازی، مهرسازی، کنده کاری و مهره‌سازی از این سنگ استفاده می‌شود. قدیمی ترین ابزارهای سنگی کشف شده در ایران زمین هم گاهی از نوعی سنگ یمانی ساخته شده است.
نام شیمیایی عقیق سیلیکن دی اکسید است که ساختاری مثلثی دارد با سختی۷ که دارای جلای شیشه ای است.سنگ عقیق یمانی به رنگ سرخ قهوه‌ای است که جلوه‌ای نیمه شفاف تا مات دارد با یک جلای مومی شکل زیبا.سنگ های یمانی لایه لایه را عقیق می نامیم.
- سنگ‌های یمانی نیمه شفاف سرخ خونی تا نارنجی سرخخ را عقیق جگری، سنگ خون هم نوعی سنگ یمانی تیره و مات است که رگه‌هایی از سیلیکات آهن دارد با ذره‌هایی از یشم سرخ درخشان.
- عقیق سبز نوعی سنگ یمانی نیمه شفاف به رنگ سبز سیبی است که نیکل موجود در آن این سنگ را به این شکل درآورده است. عقیق قهوه‌ای نوعی از سنگ یمانی قهوه‌ای تیره تا روشن است.
- عقیق سلیمانی نوعی سنگ یمانی نواره‌دار و نیمه قیمتی با باریکه‌های متناوب سیاه و سفید است. البته عقیق سلیمانی جگری نوارهای سرخ و سفید دارد. فردریک کونز که یک کانی شناس است معتقد بود اگر عقیق سلیمانی را به گردن بیاویزید آتش عشق را فرو می نشاند.
- یشم نیز گونه ای از همین کوارتز نهفته بلوریم ناخالص و مات است.
- کمابیش عقیق‌ها را از دامله میتراشند و روی آن کنده کاری میکنند.عقیق را بیشتر با نوارهای رنگی هم‌مرکزش میشناسیم. اما عقیق‌های دیگری هم داریم که آخال‌های خزه مانند دارند که آنها را به همین مناسبت عقیق خزه ای می نامیم. لکه‌های عقیق خزه‌ای اکسید آهن یا اکسید منگنز است که بعد از شکل گیری عقیق در آن رخنه کرده است.
- عقیق آتشین نیز گونه‌ای کمیاب از عقیق است که روی پس زمینه ای نقش هایی رنگین کمانی و تابناک دارد. تراش این نوع عقیق فرآیندی بسیار ظریف است. ظاهر حبابی و روغنی دامله‌های این عقیق محصول وجود آخال‌های اکسید آهن درون آن است.